Verzekeringsfraude komt geregeld voor. Verzekeraars zijn dan ook druk doende met het herkennen, het opsporen en het bestrijden van verzekeringsfraude. Uit cijfers van het Verbond van Verzekeraars volgt dat verzekeraars in 2022 meer dan 10.000 mensen hebben betrapt op verzekeringsfraude.
Een vorm van verzekeringsfraude is ensceneren: het opzettelijk veroorzaken van schade om vervolgens een vergoeding van deze schade bij de verzekeraar te claimen. Hierbij kan worden gedacht aan het in scène zetten van een aanrijding. Een vraag die dan kan opkomen is ‘Wie draagt de bewijslast’? Moet de verzekeraar bewijzen dat het ongeval opzettelijk is veroorzaakt of dient de claimant na voldoende gemotiveerde betwisting door de verzekeraar aan te tonen dat sprake is van een zogenaamde authentieke aanrijding?
Deze vraag beantwoord ik in dit blog aan de hand van een onlangs door de rechtbank Rotterdam gewezen uitspraak. Daarnaast zal ik wat dieper ingaan op de kwestie die aan de rechtbank Rotterdam is voorgelegd. Ik zal tot slot nog kort stilstaan bij het oordeel van deze rechtbank.
Beknopte feitenweergave
Een cementwagen is op 5 april 2019 tegen de leaseauto van een man aangereden. De WAM-verzekeraar van de cementwagen heeft na ontvangst van verklaringen van twee getuigen op 4 juli 2019 de aansprakelijkheid erkend. Meer dan drie jaar later is de WAM-verzekeraar op de aansprakelijkheidserkenning teruggekomen, omdat de man volgens de WAM-verzekeraar onvoldoende zou hebben aangetoond dat er sprake is van een authentieke aanrijding. Op wie rust de bewijslast in dit verband?
Stelplicht en bewijslast
De rechtbank overweegt allereerst dat een WAM-verzekeraar tegenover een claimant (uiteraard) alleen aansprakelijk kan zijn voor de schade die de claimant door een aanrijding lijdt in het geval dat het om een authentieke aanrijding gaat. De claimant dient, zo overweegt de rechtbank verder, conform de hoofdregel van de civiele bewijslastverdeling feiten te stellen en zo nodig te bewijzen waaruit blijkt dat er sprake is van een authentieke aanrijding. Dit bewijs behoeft echter niet meer te worden geleverd als de WAM-verzekeraar de aansprakelijkheid erkent. Het hiervoor vermelde ligt weer anders als de WAM-verzekeraar op goede gronden terugkomt op de aansprakelijkheidserkenning.
De rechtbank is van oordeel dat de WAM-verzekeraar van de cementwagen moet aantonen dat de aanrijding in scène is gezet. De WAM-verzekeraar is van mening dat hij door bedrog tot een aansprakelijkheidserkenning is overgegaan en/of dat het naar de zogenaamde maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet aanvaardbaar is dat de WAM-verzekeraar aan de erkenning gebonden blijft. De WAM-verzekeraar motiveert dit door onder meer te verwijzen naar de resultaten van een onderzoek waaruit zou blijken dat de aanrijding in scène is gezet. Het levert volgens de rechtbank een bevrijdend verweer op, waarvan de WAM-verzekeraar de stelplicht en de bewijslast draagt. Ook uit de eisen van de redelijkheid en billijkheid zou volgen dat de WAM-verzekeraar moet aantonen dat sprake is van een niet-authentieke aanrijding, omdat er meer dan drie jaar later op de aansprakelijkheidserkenning wordt teruggekomen.
Authentieke aanrijding of niet?
De WAM-verzekeraar is naar aanleiding van het bewuste onderzoek dat is uitgevoerd van mening dat de toedracht de volgende is. De bestuurder van de cementwagen stond te wachten voor een verkeerslicht. De man zou zijn leaseauto iets schuin voor de cementwagen hebben geparkeerd. De man heeft de leaseauto verlaten. De bestuurder van de cementwagen is vervolgens weggereden en deze heeft bij het wegrijden de leaseauto van de man licht geraakt.
De rechtbank oordeelt dat de WAM-verzekeraar deze toedracht niet heeft kunnen bewijzen. De rechtbank trekt namelijk de juistheid van de resultaten van het onderzoek in twijfel. De WAM-verzekeraar heeft dan ook niet aangetoond dat een niet-authentieke aanrijding heeft plaatsgevonden en hij blijft daarmee gebonden aan de aansprakelijkheidserkenning.
Conclusie
Naar aanleiding van dit blog kan worden gesteld dat in principe de claimant moet stellen en zo nodig moet bewijzen dat een authentieke aanrijding heeft plaatsgevonden. Dit is heel begrijpelijk als je het mij vraagt, want de claimant beroept zich op de rechtsgevolgen van het bestaan van een verzekerd evenement (in het geval van een aanrijding die in scène is gezet is logischerwijs niet sprake van een verzekerd evenement). De hoofdregel gaat echter niet altijd op, zo volgt bijvoorbeeld uit de onlangs door de rechtbank Rotterdam gewezen uitspraak.
Heeft u door een ongeval lichamelijk en/of geestelijk letsel heeft opgelopen en wenst u hulp bij het verhalen van uw materiële en immateriële schade? Neemt u dan gerust geheel vrijblijvend contact met ons op via 0800 667 84 66 of via info@nm-letselschade.nl. Met de juiste kennis en ervaring helpen wij u graag verder.
Dit blog is geschreven door mr. E.W. (Elise) van Kempen, NIVRE-re, werkzaam bij NostimosMooyman.