Heeft u de afgelopen tijd net als ik ook zo genoten van de sportwedstrijden tijdens de Olympische Spelen? Een van de Olympische sporten die ik ook wel als een kunst zou willen omschrijven is dressuur. De ruiter geeft het paard commando’s en het paard maakt vervolgens artistieke bewegingen. Uiteraard valt het niet te hopen, maar er zou ook eens een keer iets mis kunnen gaan bij het beoefenen van de paardensport. Het kan gebeuren dat iemand letsel oploopt door een gedraging van een paard of door een gedraging van een ander dier. In dit blog ga ik in op het leerstuk van de aansprakelijkheid voor dieren aan de hand van een door de rechtbank Limburg gewezen uitspraak die onlangs op rechtspraak.nl is gepubliceerd.
Beknopte feitenweergave
Een man en een vrouw namen met hun honden deel aan een hondentraining. Toen de training was afgelopen vond er een incident plaats tussen de honden, waarbij er schade is opgelopen. De man heeft de vrouw aansprakelijkheid gesteld voor de opgelopen schade. De vrouw heeft de aansprakelijkheid afgewezen.
Juridisch kader
De vrouw is de bezitter van de hond en in de Nederlandse wetgeving is bepaald dat de bezitter van een dier in principe aansprakelijk is voor de door het dier aangerichte schade. Het gaat dan om de eigen energie van het dier. Bij deze aansprakelijkheidsgrondslag wordt niet gekeken naar schuld of verwijtbaarheid van de bezitter. U kunt juridisch gezien worden beschouwd als bezitter als u het dier voor uzelf houdt. Meestal is de bezitter ook de eigenaar van het dier.
De hierboven weergegeven hoofdregel gaat niet altijd op. Zo is de bezitter van het dier bijvoorbeeld niet aansprakelijk op basis van deze hoofdregel als het dier schade veroorzaakt op commando van de bezitter. Er zal dan naar een andere aansprakelijkheidsgrondslag moeten worden gekeken. Daarnaast zou de bezitter van het dier bijvoorbeeld ook niet aansprakelijk te houden kunnen zijn op basis van de hoofdregel in de volgende situatie. Het dier betreft een paard, het paard is tegen betaling en ter training op een manege ondergebracht en er vervolgens schade ontstaat door een gedraging van het paard. Het zou dan zo kunnen zijn dat de manege als bedrijfsmatig gebruiker van het paard aansprakelijk is te houden voor de geleden schade.
De eisende partij zal, als zij een beroep op de besproken hoofdregel doet, moeten stellen en zo nodig moeten bewijzen dat de schade is ontstaan door de eigen energie van het dier. Indien zij hierin slaagt, dan heeft zij in beginsel recht op vergoeding van de aantoonbare, door het voorval geleden schade. Er bestaat ook nog zoiets als eigen schuld. Het zou zo kunnen zijn dat de eisende partij niet haar volledige schade vergoed krijgt vanwege eigen schuld aan het ontstaan van de schade. Hierbij kan worden gedacht aan de situatie dat iemand tijdens een paardrijles letsel oploopt door een gedraging van het paard. Het standpunt kan dan worden ingenomen dat je zelf ook schuldig bent aan het ontstaan van de schade, omdat je bepaalde risico’s hebt geaccepteerd door zelf op het paard te gaan zitten. De stelplicht en de bewijslast rusten in het geval van de eigen schuld op de partij die aansprakelijk wordt gesteld.
Oordeel rechtbank
We keren weer terug naar de kwestie die is voorgelegd aan de rechtbank Limburg. Volgens de man is er schade ontstaan door drie beten van de hond van de vrouw. De rechtbank overweegt dat de man onvoldoende gemotiveerd heeft gesteld dat de hond van de vrouw verantwoordelijk is voor twee van de drie schadeoorzaken. De vrouw is echter wel aansprakelijk te houden op basis van de hiervoor besproken hoofdregel voor de schade die is opgelopen door de laatste beet van haar hond. Die stelling van de man heeft de vrouw namelijk niet betwist. De vrouw heeft in dit verband nog wel aangevoerd dat haar hond zijn roedel wilde beschermen en het daarom om een instinctieve reactie van haar hond ging. Dit doet volgens de rechtbank niet aan aansprakelijkheid af, omdat de hoofdregel juist het onberekenbare, instinctieve gedrag van het dier omvat.
De vrouw heeft bovendien een beroep op eigen schuld gedaan. Volgens de vrouw is er sprake van eigen schuld, omdat haar hond instinctief op de aanval van de hond van de man zou hebben gereageerd én vanwege het feit dat de man met zijn vuisten op de honden zou hebben ingeslagen. De man heeft een en ander gemotiveerd betwist, waardoor de bewijslast op de vrouw komt te rusten. De vrouw heeft haar stellingen onvoldoende dan wel niet bewezen, waardoor het beroep op eigen schuld niet slaagt.
Tip
Uit dit blog volgt dat de bezitter van het dier in principe aansprakelijk kan worden gehouden voor de door het dier aangerichte schade. Een zogenaamde aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren kan dekking voor dergelijke schades bieden. Ik kan u ten zeerste aanraden om een aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren af te sluiten. Niet alleen in het geval dat door een gedraging van uw huisdier schade ontstaat, maar ook in andere situaties kunt u aansprakelijk worden gehouden voor de schade die een ander lijdt.
Heeft u door een gedraging van een dier of door een andersoortig ongeval letsel opgelopen en wenst u hulp bij het verhalen van uw materiële en immateriële schade? Neemt u dan gerust geheel vrijblijvend contact met ons op via 0800 667 84 66 of via info@nm-letselschade.nl. Met de juiste kennis en ervaring helpen wij u graag verder.
Dit blog is geschreven door mr. E.W. (Elise) van Kempen, NIVRE-re, werkzaam bij NostimosMooyman.