Ongeveer 1,7 miljoen mensen werkten in 2024 in de sector zorg en welzijn. Het gaat hierbij om meer dan 17% van alle werkende mensen in ons land.[1] In de zorg- en welzijnssector is er regelmatig sprake van structureel gevaarlijk werk. U kunt bijvoorbeeld denken aan een werknemer van een TBS-kliniek die geconfronteerd kan worden met geweld van patiënten. Dit komt ook geregeld voor. Men kan hierdoor letsel oplopen en schade lijden.
De werkgever kan vervolgens aansprakelijk worden gesteld voor deze schade. Vaak moet de werkgever juridisch gezien ook deze schade vergoeden. In dit blog ga ik in op een onlangs door de rechtbank Limburg gewezen uitspraak waarin werd geoordeeld dat een werkgever inderdaad aansprakelijk is voor een ongeval dat een werknemer overkwam tijdens structureel gevaarlijk werk in de zorg- en welzijnssector.
Relevante feiten
Een vrouw is in de nacht van 7 op 8 mei 2019 in haar functie als (psychiatrisch) verpleegkundige betrokken geraakt bij een ongeval. Het alarm ging af op de gesloten High Intensive Care afdeling. De vrouw ging op het alarm af. Een patiënt van deze afdeling, die een mes had, heeft de vrouw vervolgens aangevallen en de vrouw liep hierdoor letsel op. Zij heeft haar werkgever aansprakelijk gesteld, maar de werkgever wees aansprakelijkheid van de hand. Uiteindelijk is een gerechtelijke procedure gestart.[2]
Overwegingen rechtbank
De vrouw doet een beroep op de algemene werkgeversaansprakelijkheidsgrond. In mijn blog van 13 maart 2024[3] schreef ik al over deze grond. In dit blog ging ik in op twee bewijsregels. Conform de eerste bewijsregel dient een werknemer te stellen en bij voldoende betwisting te bewijzen dat hij schade heeft geleden in de uitoefening van zijn werkzaamheden. De rechtbank Limburg overweegt in dit verband ten aanzien van de casus van de vrouw dat de vrouw en haar werkgever allebei een andere visie hebben omtrent hetgeen precies is gebeurd. De werkgever heeft echter niet betwist dat de vrouw schade heeft geleden in de uitoefening van haar werkzaamheden en daarom is aan de eerste bewijsregel voldaan.[4]
Er zijn alsnog mogelijkheden voor de werkgever van de vrouw om aan aansprakelijkheid te ontkomen. Eén van die mogelijkheden is dat een werkgever stelt en bij voldoende betwisting bewijst dat hij aan zijn zorgplicht voor de veiligheid van zijn werknemers heeft voldaan (de tweede bewijsregel die in mijn blog van 13 maart 2024 naar voren kwam). De rechtbank Limburg verwijst in dit kader naar het Maatzorg/Van der Graaf-arrest[5] waaruit volgt dat niet snel kan worden aangenomen dat een werkgever aan deze zorgplicht heeft voldaan gelet op de ruimte strekking van deze plicht. De rechtbank Limburg staat ook stil bij het Rooyse Wissel-arrest[6] waaruit in feite volgt dat er zelfs zeer hoge eisen worden gesteld aan de stelplicht van de werkgever als het gaat om letsel door structureel gevaarlijk werk. De rechtbank Limburg is van oordeel dat deze regel ook van toepassing is in de casus van de vrouw.[7]
Hoe wordt een en ander dan ingevuld? De werkgever van de vrouw is van mening dat hij aan de zorgplicht
heeft voldaan door verschillende trainingen aan te bieden en een document “Grensoverschrijdend gedrag/Psychosociale arbeidsbelasting” ter beschikking te stellen. Met de vrouw is de rechtbank het hiermee niet eens. Gelet op de Nederlandse wetgeving had de werkgever een Risico-Inventarisatie & Evaluatie waarin de risico’s van agressie en wapengebruik door patiënten zijn opgenomen, moeten opstellen. Dit document is niet in de gerechtelijke procedure overgelegd. Daar komt bijvoorbeeld nog bij dat de werkgever van de vrouw bij de opname van de patiënt onvoldoende op de aanwezigheid van wapens had gecontroleerd.[8] Op de overige verwijten van de vrouw ga ik in dit blog niet in.
Oordeel rechtbank
De rechtbank is van oordeel dat de werkgever van de vrouw niet aan de tweede bewijsregel heeft voldaan. De werkgever is dan ook aansprakelijk te houden voor de geleden en te lijden schade van de vrouw.[9] Ook als alle juridische aspecten buiten beschouwing worden gelaten, is dit oordeel best goed te volgen, daar ga ik althans van uit. Als u namelijk een groot risico loopt dat u de schade zelf moet dragen, verwacht ik dat veel minder mensen bereid zijn om structureel gevaarlijk werk in de zorg- en welzijnssector te verrichten.
Heeft u letsel opgelopen door een ongeval en wenst u hulp bij het verhalen van uw schade? Neemt u dan gerust geheel vrijblijvend contact met ons op via 0800 667 84 66 of via info@nm-letselschade.nl. Met de juiste kennis en ervaring helpen wij u graag verder.
Dit blog is geschreven door mr. E.W. (Elise) van Kempen, NIVRE-re, werkzaam bij NostimosMooyman.
[1] https://www.cbs.nl/nl-nl/dossier/arbeidsmarkt-zorg-en-welzijn .
[2] Rechtbank Limburg 26 februari 2025, ECLI:NL:RBLIM:2025:1947, r.o. 2.1-2.4, 2.7 en 2.9.
[3] https://www.nostimos-letselschadedeskundigen.nl/actueel/werkgeversaansprakelijkheid-en-bewijs-2 .
[4] Rechtbank Limburg 26 februari 2025, ECLI:NL:RBLIM:2025:1947, r.o. 4.3 en 4.4.
[5] Hoge Raad 12 december 2008, ECLI:NL:HR:2008:BD3129, r.o. 3.5.2 en 3.5.3.
[6] Hoge Raad 11 november 2011, ECLI:NL:HR:2011:BR5223, r.o. 4.4.1.
[7] Rechtbank Limburg 26 februari 2025, ECLI:NL:RBLIM:2025:1947, r.o. 4.5-4.7.
[8] Rechtbank Limburg 26 februari 2025, ECLI:NL:RBLIM:2025:1947, r.o. 4.8-4.15.
[9] Rechtbank Limburg 26 februari 2025, ECLI:NL:RBLIM:2025:1947, r.o. 4.19 en 4.20.